Met de bespreking van artikel 24 WOR heeft je OR een ijzersterk instrument in handen. Het regelt hoe een OR vroegtijdig betrokken kan worden. In de WOR staat prachtig geformuleerd wat de bedoeling is. Toch is het voor veel OR’s en bestuurders een ware zoektocht. Wat bespreek je, met wie, hoe en wanneer? In deze blog van Maatschap voor Medezeggenschap lees je de knelpunten en tips hoe je het overleg zinvol kan organiseren. Als je het overleg goed organiseert verstevigt dit de samenwerking met de bestuurder.
Wat staat er in de WOR?
In artikel 24 lid 1 WOR (zie letterlijke wettekst) staat: In de overlegvergadering wordt ten minste tweemaal per jaar de algemene gang van zaken van de onderneming besproken. De ondernemer doet in dit kader mededeling over besluiten die hij in voorbereiding heeft met betrekking tot de aangelegenheden als bedoeld in de artikelen 25 en 27. Daarbij worden afspraken gemaakt wanneer en op welke wijze de ondernemingsraad in de besluitvorming wordt betrokken. Mooier kan je “vroegtijdige betrokkenheid” niet in de wet zetten.
Vanwege het strategische karakter van het overleg geldt de “verschijnplicht” van de toezichthouder. Een afvaardiging van de Raad van Commissarissen of de Raad van Toezicht kan de aanleiding van strategische keuzes nader toelichten. De toezichthouder wil uiteraard ook horen of het goed gaat met de medewerkers. Ook houdt de toezichthouder graag een vinger aan de pols bij het evalueren van de medezeggenschap. Dit hoort ook thuis in dit overleg.
Daarnaast is artikel 24 WOR nadrukkelijk gekoppeld aan het informatierecht. De logica van de belangrijkste WOR-bevoegdheden zie je goed terug in dit plaatje.
Wat is de bedoeling?
De bedoeling is dat je OR vroegtijdig op de hoogte is van de plannen van de ondernemer. Het belang van vroegtijdigheid geldt met name voor het adviesrecht. Artikel 24 lid 1 van de WOR is daarom gekoppeld van artikel 25 lid 2 WOR. Daarin staat dat het advies op een zodanig tijdstip moet worden gevraagd, dat het van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit. Hierdoor krijg je de kans om invloed uit te oefenen nog voor de adviesaanvraag verschijnt. Dit is de beste manier om de voornemens van de bestuurder te voorzien van input, zo nodig bij te sturen etc.
Waarom is de praktijk zo lastig?
Opvallend veel OR’s en bestuurders worstelen met het goed organiseren van het overleg. De belangrijkste knelpunten zijn:
- De bestuurder informeert en de OR luistert: geen dialoog
- De toezichthouders zitten er bij, maar zeggen niets of niet veel
- Een maand later komt er alsnog een aanvraag als verrassing uit de hoge hoed
- Het wordt genotuleerd: de bestuurder formuleert voorzichtig en terughoudend
- Artikel 24 staat standaard op iedere overlegvergadering en is geen vooruitblik meer
- Artikel 24 gaan over de financiele en sociale informatie. Dit past niet allemaal in één overleg
Schaap met 5 poten: kies de vorm die past
De genoemde knelpunten ontstaan als je alles doet wat de WOR zegt. De prachtige wettekst is een schaap met 5 poten. Kies daarom vooral een vorm die bij jouw organisatie past. De belangrijkste bedoeling van de WOR is dat je met name de adviesaanvragen tijdig ziet aankomen. Dus de bestuurder moet in staat zijn om (premature) ideeën met de OR te delen. Dat geeft richting aan de manier waarop je het overleg kan organiseren:
- Informele setting: niet de standaard vergaderzaal
- Gericht op voorgenomen plannen en vooral de adviesplichtige onderwerpen
- Spreek af dat het overleg vertrouwelijk is
- Goed voorbereiden:
- Bespreek de agenda en vorm in het agendaoverleg.
- Bij strategische onderwerpen is het verstandig om de toezichthouder te laten aanschuiven. Neem contact op voor extra uitleg: het is belangrijk en complex.
- Dialoog dus ook de OR moet zich voorbereiden op wat belangrijk is voor het komende half jaar.
- Heb je de goede vorm te pakken of zoek je nog naar andere suggesties. Lees dan het voorstel en het format van de SER. Handige informatie SER
Artikel 24 WOR in voor- en najaar
Het tweejaarlijks overleg kan je het beste laten aansluiten bij de jaarcyclus van de onderneming. Zo is rond juni het (sociaal en financieel) jaarverslag van het voorgaande jaar klaar en is het handig om specifiek de sociale informatie te agenderen. Hierin staan namelijk informatie trends in verzuim, verloop, beloningsverhoudingen. In het najaar wordt de begroting gemaakt en is het logisch om de financiën wat meer centraal te zetten.
Een belangrijk agendapunt is de vraag of de bestuurder een extern adviseur inschakelt voor een mogelijk adviesplichtig onderwerp. Deze opdracht is immers ook adviesplichtig. Lees er meer over in deze andere blog van MVMZ Adviesrecht opdrachtverstrekking extern deskundige. Als je deze adviesaanvraag tijdig ontvangt weet je als OR zeker dat je bestuurder de OR vanuit zichzelf vroegtijdig betrekt. Dankzij deze werkwijze versterkt de samenwerking.
Externe begeleider helpt
Maatschap voor Medezeggenschap coacht organisaties om juist in deze vroege fase zinvol overleg te voeren. Belangrijk is dat alle stakeholders in hun kracht blijven staan. Of je wel/niet de toezichthouder aan tafel wilt is een apart verhaal. Meer weten? Lees hier de mogelijkheden: Begeleiding bespreking algemene gang van zaken.
