“Natuurlijk heeft de ondernemingsraad meerwaarde, maar dat kan prima zonder formele aanvraag.” Heb jij dit antwoord al wel eens gehoord van jouw bestuurder? Of komt dit je bekent voor? “De suggesties van de ondernemingsraad zijn zeker welkom, maar dit kan ook prima zonder formele aanvraag.”
Daar zit je dan als OR met je mond vol tanden. Natuurlijk wil je niet nodeloos moeilijk doen en je wil de relatie niet onnodig onder druk zetten. Maar aan de andere kant: de wet schijnt er toch niet voor niets te zijn?
In deze blog van MVMZ lees je tips hoe je als OR met deze lastige situatie om kan gaan.
Hoe goed kent de bestuurder de WOR?
Tijdens trainingen over de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) ontstaat er vaak een soort wauw-effect. “Wat zit die wet goed in elkaar en wat mogen en kunnen we als OR veel.” Dat klopt inderdaad: de WOR is een prima wet en alles is in de puntjes geregeld qua bevoegdheden, faciliteiten etc. Bekijk onderstaande video die hoort bij de Online module Introductietraining WOR.
Waarom is de formaliteit toch belangrijk?
Als ondernemingsraad heb je een belangrijke taak. De OR heeft namelijk een wettelijke controlerende en toetsende taak. Daarbij geldt de dubbele doelstelling: houdt als OR rekening met personele èn organisatorische belangen.
En alleen de ondernemingsraad kan dankzij de gelijkwaardige positie naast de bestuurder de organisatie voorzien van inspraak waar kan en tegenspraak waar nodig. De WOR geeft allerlei faciliteiten met de bedoeling om de gelijkwaardige positie goed vorm te geven.
Echter: een OR die hamert op de WOR wordt al snel gezien als ouderwets, formeel. Dit noem ik de spruitjeslucht die -ten onrechte- om de OR hangt.
Lees de eerdere blogs:
- Wettelijke taak ondernemingsraad zonder op stoel bestuurder te zitten
- Artikel 24 WOR verstevigt samenwerking OR en bestuurder
Waarom ligt de bal bij de OR?
Ondernemingsraden stellen regelmatig de vraag of de bestuurder de WOR wel kent. Er zijn twee vragen die hierbij vaak terugkomen zijn:
- Het lijkt erop dat de bestuurder de wet niet goed kent? Of:
- Waarom moeten wij zo hard werken om vroegtijdig de juiste aanvragen te krijgen?
Regelmatig antwoord ik dat het inderdaad vaak de OR is die een soort “opvoedtraject” start om de wettelijke rechten beter te organiseren. Maar met dit advies komt de verantwoordelijkheid bij de OR te liggen. Wettelijk moet het echter andersom. De ondernemer is immers verantwoordelijk voor een goede toepassing van de WOR.
Juist om ook jouw OR verder te helpen schreef ik deze blog. Hieronder lees je meer argumenten, waarmee je de bestuurder kan overtuigen een actieve(re) houding in te nemen ten aanzien van advies- en instemmingsaanvragen. De kapstok is de meerwaarde van de OR zichtbaar maken.
Meerwaarde ondernemingsraad
Meestal is de meerwaarde van een ondernemingsraad voor de bestuurder wel duidelijk. Belangrijke organisatieveranderingen werken alleen maar als er sprake is van draagvlak.
Norman Maier gaf het al aan in de formule die gaat over de effectiviteit van besluiten. Effectiviteit = Kwaliteit x Acceptatie. Dus een besluit is effectiever naarmate er sprake is van een goed inhoudelijk besluit in combinatie met draagvlak. Lees er meer over in dit Boek Machtig Mooie Medezeggenschap
Vooral de formaliteiten en de vertraging schijnen bestuurders onhandig te vinden. Bestuurders blijken al(tijd) druk, er zijn al groepen collega’s die hebben meegedacht en de rest van het management wil ook tempo maken. Wat is de meerwaarde van de OR op dit moment?
Argumenten op een rij
Het feit dat in de wet staat dat de ondernemer verantwoordelijk is voor een goede toepassing blijkt dus niet voldoende.
Daarom is het handig om je verhaal als OR klaar te hebben. Om te helpen in de discussie staan hieronder de belangrijkste argumenten op een rij. Tot slot kan je met goede gesprekstechnieken (lees ook: Effectief overleggen als ondernemingsraad) de goede toon en vasthoudendheid vinden.
Dankzij een formele aanvraag:
- Maakt de bestuurder in de onderneming kenbaar dat er een belangrijk besluit in voorbereiding is. Dit is ook van invloed op medewerkers die niet in de OR zitten. Er zijn namelijk altijd langzame veranderaars die meer tijd nodig hebben.
- Kan de ondernemingsraad zijn meerwaarde beter zichtbaar maken. Dankzij een formele aanvraag kan de OR met een concrete vraag collega’s raadplegen. Dit maakt het voorgenomen besluit beter en daarnaast is het een extra communicatiemoment over de reden van de veranderingen.
- Kan de OR expliciet draagvlak verlenen. Immers als de bestuurder en OR het eens zijn geworden kan de OR ook zijn expliciete steun verlenen. Dit is meer dan het geven van een advies- of een instemming. Dit kan in werkoverleggen of eigen nieuwsbrieven. Naar de mening van een OR wordt beter geluisterd dan naar het management (Communicatie bij organisatieveranderingen).
- Verwoordt de bestuurder de aanleiding en de voorgestelde oplossing in een duidelijk document. Dit helpt de OR, maar ook het management en de collega’s om het voorgenomen besluit te begrijpen.
- Geeft de ondernemingsraad zijn eigen visie en mening op een duidelijke plek. Vul aan hoe het voorgenomen besluit in de praktijk beter uitpakt. Daarmee wordt het besluit mogelijk nog beter.
- Kan de ondernemingsraad serieus werk maken van zijn wettelijke taak. Want juist een volwassen organisatie is blij met georganiseerde inspraak en zelfs tegenspraak als dit nodig is.
Begeleiding tijdens artikel 24
Tweemaal per jaar hoort de OR (in aanwezigheid van toezichthouder) te evalueren hoe de medezeggenschap functioneert. Lees er meer over in deze blog over Artikel 24. Dit is een mooi moment om te bespreken wanneer welke formaliteiten aan de orde zijn. Je kan als OR dan ook benoemen dat je moedeloos wordt van het telkens weer opzoeken van de discussie.
Kortom: Accepteer de gang van zaken niet als je het gevoel blijft houden dat “je trekt aan een dood paard”. Neem gerust contact op om te horen hoe je dan beter kan schakelen van communicatie-niveau.
Zodra de OR en de bestuurder het met elkaar eens zijn kan een convenant uitstekend bij helpen om de afspraken voor de langere termijn goed vast te leggen.
MVMZ helpt je hierbij graag verder. Neem gerust contact op om de mogelijkheden te bespreken.
