Zeker bij complexe onderwerpen is het inschakelen van een extern deskundige een verstandige keuze van de ondernemingsraad (OR). MVMZ vervult deze rol vaak. Zie hiervoor eventueel referenties diverse branches. Daarnaast schakelen wij zelf soms ook een andere expert in. Wanneer? Vooral in situaties waar de bestuurder en de OR een andere inhoudelijke mening hebben. Dit leidt soms tot langslepende discussies. Het rapport van een expert trekt de zaak vaak vlot. Collega’s en bestuurders waarderen dit: de invloed van een OR neemt enorm toe. Drie recente praktijkvoorbeelden zijn de moeite waard om te lezen. In al deze situaties hadden de OR’s andere deskundigheid in huis dan de bestuurder. Daar waar het lukte om de relatie met de bestuurder goed te houden gingen de bestuurders over stag. Hoezo: het is maar een advies? Lees hierover een andere blog OR advies met invloed.
In deze blog lees je over de mogelijkheden voor een OR om een extern deskundige in te schakelen. Hierbij gaat het eerst over de adviseur die je OR helpt in het adviestraject. Zo’n proces is voor veel OR’s (en soms ook de directie) de eerste keer. Het helpt als iemand vaker met het bijltje gehakt heeft. MVMZ werkt alleen met adviseurs en experts die 15 jaar of langer met passie hun vak verstaan. Tot slot lees je drie voorbeelden waarbij MVMZ in overleg met de OR een tweede adviseur inschakelt. Een op zijn/haar vakgebied gezaghebbend expert (bij voorkeur professor) wordt dan gevraagd om een contra-expertise en/of een bindende uitspraak te doen.
Inhuren extern deskundige ondernemingsraad
In de Wet op Ondernemingsraden Artikel 16 WOR staat omschreven hoe je een extern deskundige voor de ondernemingsraad kan inschakelen. De gouden regel is dat je de bestuurder hierover vooraf in kennis stelt. Hierbij kan je denken aan een OR-adviseur, een advocaat, een financieel specialist etc.
In de Wet op Ondernemingsraden staat ook dat de ondernemer in principe alle kosten moet betalen. Lees hiervoor Artikel 22 WOR. In het kort komt het er op neer dat de OR de offerte van een extern deskundige vooraf ter kennisgeving voorlegt aan de bestuurder.
OR-adviseur geeft meer invloed
Zeker bij belangrijke adviesaanvragen schakelen OR’s doorgaans een adviseur in die het adviestraject begeleidt. Hoe vorm je een eigen mening over de aanvraag, hoe hou je contact met collega’s en de bestuurder en hoe formuleer je het advies zo invloedrijk mogelijk. Ook hier geldt: het OR-werk is belangrijk en complex. Meer hierover kan je lezen in de blog Adviesrecht bij een reorganisatie: hoe krijg je maximale invloed?.
Drie spraakmakende voorbeelden
MVMZ adviseert veel OR’s en in die situatie zijn we de extern deskundige voor de ondernemingsraad op het medezeggenschapsvlak. Als er langdurige meningsverschillen zijn raden we een OR soms aan om een gezaghebben expert een uitspraak te laten doen. Dat werkt vaak beter dan de zaak voor een rechter beslechten. De gezaghebbende expert kan de OR verder helpen met een onderbouwde inhoudelijke mening te vormen. Je moet als bestuurder dan van goede huize komen om, op basis van argumenten, wat anders te beslissen.
1 Heeft de OR adviesrecht bij een toekomstige aanbesteding?
De bestuurder meent van niet en de OR/MVMZ meent van wel. In overleg met de bestuurder wordt een professor benaderd die gespecialiseerd is in de Wet op Ondernemingsraden. De bestuurder en de OR formuleren ieder 4 vragen en accepteren de uitspraak van de professor als bindend. Op alle 8 vragen kreegt de OR het gelijk aan zijn kant:). Inmiddels lopen de adviestrajecten die horen bij de aanbesteding. Dankzij de goede afspraken is er geen gedoe meer over rechten en de OR komt toe aan het geven van een inhoudelijke mening. Voor iedereen is dit winst!
2 De OR heeft een slecht onderbuikgevoel bij de haalbaarheid van nieuwbouwplannen en de gekozen strategie
MVMZ informeert in het netwerk en na wat zoeken is er een expert gevonden. Het bureau begeleidt vaker organisaties in deze ingewikkelde materie. Beetje pijnlijk…zijn expertise lijkt groter dan de aanwezige kennis in de organisatie. De bestuurder en de Raad van Toezicht gaan in goed overleg met de OR over stag.
3 Bestuurder en OR zitten op ramkoers over een reorganisatie
De OR ziet het plan helemaal niet zitten. De voorgestelde structuur is slecht onderbouwd, het is duur en slecht voor de (toch al slechte) cultuur. Kortom het is voor de OR (en veel collega’s) een onbegrijpelijk voorgenomen besluit. Er zijn diverse rondes van vragen en antwoorden, maar er ontstaat niet meer begrip over het hoe en het waarom. De belangen zijn groot en het lijkt er op dat dit adviestraject belandt bij de Ondernemingskamer. Maar daar wordt uiteindelijk niemand blij van.
MVMZ stelt daarom voor dat de OR en de bestuurder samen een expert zoeken. De OR zegt op voorhand toe de uitkomsten van de contra-expertise te accepteren. De bestuurder verwerpt dit voorstel. Een gemiste kans… Daarom zoekt de OR zijn eigen extern deskundige voor de ondernemingsraad. De ingehuurde hooglereaar in de organisatiekunde schrijft een vernietigende contra-expertise. De expert komt zijn bevindingen presenteren in de organisatie. De bestuurder wilde niet komen, maar de collega’s waren over het algemeen enthousiast. Op basis van deze reacties en de bevindingen van de expert adviseert de OR negatief. Het is nog afwachten wat het ondernemersbesluit inhoudt.
Tot slot
OR’s voelen zich soms ondeskundig. Of in ieder geval minder deskundig dan de bestuurder. Maar troost je als OR… dit gevoel heeft je bestuurder hoogstwaarschijnlijk ook. Immers, directies huren ook zelf regelmatig begeleiders en extern deskundigen in. Je moet als OR (èn adviseur) vooral weten waar je grens ligt en je niet beter voordoen dan je bent. De kunst is om als OR een eigen visie te ontwikkelen en alles in het werk te stellen om zo invloedrijk mogelijk te zijn. Hiervoor is een eerste vereiste dat de OR zelf zijn zaakjes goed op orde heeft. Download hiervoor het gratis e-book.
Een ander goed hulpmiddel kan dus zijn: het inschakelen van een OR adviseur al dan niet samen met een inhoudelijk expert. De ervaring leert dat je als OR meer serieus wordt genomen en zo vergroot je de invloed van de OR. Wil je meer weten? Neem Contact op, MVMZ helpt je OR graag verder.
