Een fusie verdient een invloedrijk advies van je ondernemingsraad. De sleutel zit in het betrekken van de toekomstige bestuurder.
In je OR-carrière maak je het mogelijk maar 1x mee: een fusie/overname/aanbesteding. Deze adviestrajecten zijn vaak het spannendst. Juist omdat de belangen zo groot zijn is het belangrijk om snel goede afspraken te maken. Het liefst met de nieuwe bestuurder. Deze persoon beslist nu eenmaal over de (nabije) toekomst. Maar oeps… zij/hij zit nog niet aan tafel….
Wees gerust, dit hoeft geen probleem te zijn. Het vraagt wel een duidelijke aanpak en strategie van de OR. Hoe krijg je contact, bouw je een relatie op en maak je duidelijke afspraken over de toekomst? Lees er meer over in deze blog van Maatschap voor Medezeggenschap.
Wil je eerst meer lezen over invloedrijk adviseren? Lees dan deze blogs: Hoezo het is maar advies? En Adviesrecht bij een reorganisatie: hoe krijg je maximale invloed? Of download het gratis e-book met de QR-code.
Herkenbaar probleem
Tot aan het moment van de daadwerkelijke fusie praat je als OR met je eigen bestuurder. Met hem of haar overleg je het gehele adviestraject. Na het OR advies formuleert de bestuurder zijn besluit en niet veel later is de werkelijkheid opeens echt anders. Misschien bestaat de OR niet meer. Als de OR nog wel bestaat praat je met een andere bestuurder. Hoe zorg je voor een soepele overgang en hoe waarborg je dat gemaakte afspraken ook daadwerkelijk worden nagekomen?
Grote gevolgen bij integratie
Vrijwel iedere fusieorganisatie gaat na het fusie-advies stafafdelingen samenvoegen. Dit heeft gevolgen voor de desbetreffende medewerkers (dubbele functies), maar mogelijk ook voor arbeidsvoorwaarden (andere beloningssysteem) en arbeidsomstandigheden (verzuimregels). Kortom de impact is vrijwel altijd groot. Het is daarom cruciaal dat je OR al in het fusie-advies garanties krijgt voor de toekomst.
Voorwerk voor advies
Alle trajecten zijn anders, maar er zijn zeker een paar zaken waar iedere OR mee te maken krijgt. Om afspraken te kunnen maken over de toekomst moet de OR inzicht krijgen in de consequenties die straks gaan spelen. Bestuurders zeggen al snel dat alle advies- instemmingsrechten in de toekomst van toepassing zijn. Dat is natuurlijk waar. Toch is er meer invloed mogelijk en kan het advies meer invloed krijgen. Dit heb je als OR voor een groot deel zelf in de hand.
Zorg dat de OR zijn basis op orde heeft (deskundigheid, extra uren etc.). Er is werk aan de winkel.
Zicht krijgen op de belangrijkste verschillen
- Wat zijn de verschillen in arbeidsvoorwaarden/cao?
- Wat zijn de verschillen in het personeelshandboek?
- Hoe ziet de medezeggenschap er uit? Lees eventueel de blog: Medezeggenschap na fusie
- …vul aan
Kortom: vorm een goed beeld over de toekomstige overeenkomsten en verschillen. Welke kansen en risico’s vindt de OR belangrijk. Denk hierover alvast na en vorm hierover een mening.
Maak contact met de andere kant
Zorg dat je contact legt met de bestuurder en de medezeggenschap van de andere organisatie. Meestal staat iedereen hiervoor open. Ook als de geheimhouding nog geldt is dit al wel mogelijk. Lees interessante informatie van de SER over geheimhouding OR tijdens dit soort SER download. Soms komt er ook het verzoek om als OR’s samen een bijzonder OR op te richten. Een zogenaamde TOR/BOR of VOR. Dit kan de OR goed vastleggen in een convenant. Meer informatie hierover is te lezen in deze blog van MVMZ. Een afvaardiging van de OR’s krijgen dan het mandaat voor het adviesrecht over de fusie. Meestal is het aan te raden, maar niet altijd. Je (OR) mag altijd even bellen om af te stemmen wat zinvol is. Contact MVMZ
Informele gesprekken met de nieuwe bestuurder zijn ook aan te raden. De nieuwe bestuurder zal zich enerzijds een beetje op de vlakte houden om de huidige bestuurder niet voor de voeten te lopen. Aan de andere kant wil de nieuwe bestuurder natuurlijk ook een indruk krijgen van de nieuwe organisatie. Als OR weet je heel goed wat er speelt, dus hier kan je een waardevolle rol hebben.
Procedurele afspraken over het adviestraject
Via het overlegrecht kan je alle informatie opvragen en ook inzicht krijgen in eventuele opdrachtvertrekkingen aan extern deskundigen. De toezichthouder zal in een beginfase akkoord geven op de intentieverklaring. Soms is dit document zelf ook al adviesplichtig. De Wet op Ondernemingsraden (WOR) zit logisch en mooi in elkaar. Zie de afbeelding hieronder en begin bij de bodem van de taart. Zorg dat de OR alle relevante WOR-bevoegdheden op een tijdig moment krijgt. Dit is een belangrijke voorwaarde voor een invloedrijk advies. Als er verschillen van inzicht zijn is het goed om hier net zo lang over door te spreken dat alle kou uit de lucht is. Zitten er hobbels in het overleg? Neem gerust contact op.
De toekomstig bestuurder aan tafel
Om te komen tot een invloedrijk advies van de ondernemingsraad zijn afspraken met de nieuwe bestuurder belangrijk. Hoe doe je dit? Informeel praten zijn geen garanties:
De vraag die centraal staat in deze blog: hoe maak je duidelijke en binndende afspraken met de nieuwe bestuurder?
Je kan het volgende doen:
Advies onder voorwaarden
Het akkoord van de OR (via het advies) is van groot belang voor de fuserende organisaties. De OR heeft daarmee een belangrijke en invloedrijke positie. Deze kan je verzilveren door een concept advies op te stellen met een aantal voorwaarden voor de toekomst. Bijvoorbeeld:
- de OR blijft bestaan. In de WOR staat niets over opheffen bij fusie…. Maatwerkafspraken zijn goed mogelijk.
- het personeelshandboek blijft ongewijzigd, tenzij er een instemmingsaanvraag wordt voorgelegd
- de huidige OR of BOR krijgt binnen 3-6 maanden na de fusie een nieuwe adviesaanvraag over de integratie van de stafafdelingen. Voor het afronden van dit adviestraject wijzigt er niets in beide organisaties. Wijziging van werkzaamheden kan alleen tijdelijk en op vrijwillige basis.
Je huidige bestuurder kan geen toezeggingen doen op dit vlak. Zorg daarom dat de toekomstige bestuurder aanwezig is in de overlegvergadering waarin dit conceptadvies wordt besproken. Onderhandel over de belangrijk(st)e voorwaarden. De notulen zijn behulpzaam. De belangrijkste afspraken (ontvangen toezeggingen) zet je in het definitieve OR-advies.
Bijlage met toezeggingen van nieuwe bestuurder
Een andere variant is dat de OR als voorwaarde opneemt dat de nieuwe bestuurder vooraf een aantal toezeggingen op papier zet. Deze bijlage wil de OR uiteraard ontvangen. Dit kan als bijlage bij de laatste adviesaanvraag of voordat het concept advies wordt omgezet in het definitieve advies. Belangrijke tip: formuleer concrete voorwaarden en ontvang zo toetsbare toezeggingen.
Met een invloedrijk advies houdt de Ondernemingsraad grip op de toekomst
Zeker bij een belangrijk adviestraject is een invloedrijk advies van de ondernemingsraad goud waard. Het is vaak spannend en het vergt moed om als OR gelijkwaardig aan tafel te zitten. Wil je meer weten over de begeleiding van Maatschap voor Medezeggenschap? Referenties van andere klanten geven een beeld. Je kan natuurlijk ook direct bellen voor een vrijblijvend en informatief gesprek met Katrien Hugenholtz
